किरात समुदाय

 

 ओति =किराति सँज्ञाले सम्बोधित किरात बर्ण र समुदाय भनि चिनिएका युयुगेन सावगेम्बाका अनु बँश समेटि मेन्छ्याम्गेन नाम्याम्मि साँ मना बँश नै कालन्तरमा किरात भनि चिनिएको,उक्त जाति, समाज, बँश र बर्ण सभ्यताका प्राचिन मुना तेम्बे बाट फैलिएको मानब जातिहरु युग युगान्तरमा किरात कहलिन पुगि किरात भनि चिनिन थाले।

ईतिहासमा उल्लेख छ अादिबासि जनजाति किरातिहरु नेपालको प्राचिन जाति हुन्। र यि जातिहरु हिमालयको भागमा बसोबास गरेको पाईन्छ। यि जातिहरु प्राचिन कालमा नै मँगोलबाट अाई नेपालमा बसोबास गरेकाले यि जातिहरुनै यहाका अादिबासि भनि निशदेह भन्न सकिन्छ। किरात जातिले नेपालमा ३२ पुस्ता शासन गरेको पनि नेपालको ईतिहासमा उल्लेख छ।

#धर्म::- यि जातिहरुको धर्म किरात धर्म हो। किरात सभ्यताका साथ साथै किरात युगपुरुष येहाङ द्वरा स्थापित पेसाप मुन्धुम:-लिखित ईतिहास शास्त्र, थुङसाप मुन्धुम:- मौखिक शास्त्र, शक्सक मुन्धुम:- भाषा,लिपि,साहित्य शास्त्र, साम्यो मुन्धुम:- अध्यात्मिक तथा धार्मिक शास्त्र जस्ता मुन्धुम,सँस्कार,सँस्कृतिका धनि माङधक कुधक: देब गण पुत्र/पत्रि तागेरा निङ्वा भु माङको सृष्टि किरातेश्वरका सन्तान किरातिहरुको धर्मको प्राचिन परम्परा अत्यान्त्यै उच्च तथा महा थियो। सभ्यता,सँस्कृति को शिखरमा पुगेको थियो। यज्ञ,होमादि, जब, तब, योग्यभास, तपस्या जस्ता ऋषि मुनिको काम किरात सभ्यतामा जल्दो बल्दो थियो भन्ने सिवा खाहुन लगायत ईतिहासका पानाहरु सजिब रुपमा ब्यक्त गरिरहेका छन्। सिँगो धार्मिक निष्ठा, भक्ति,धर्म, कर्म सँस्कृत,सँस्कारगत सभ्यता बोकेका किरात अनुयायिहरु युग युगान्तरमा अनेकौ राजनितिमक,धार्मिक क्षेत्रबाट बिभिन्न दृष्यहरु फैलिदै अाएकोले कालन्तरमा किरातिहरुको लिखित मुन्धुम,भाषा,लिपि,धर्म सँसकार र सँस्कृति हराउदै अाज २१ अौँ शताब्दिमा पुग्दा हाम्रो लिखित मुन्धुम,भाषा,लिपि नै थिएना जस्तोभएको छ किरात समुदायमा।